Thơ Dương Như Nguyện
Lưu Nguyễn Đạt dịch
ANH THẤY TRƯỜNG SƠN TRONG MẮT EM
Trường Sơn ngan ngát núi đồi thiêng
Dốc lên dựng đứng nghìn năm lẻ
Trời đất quay về theo hướng Nam
Vạn dặm quan san
Suối treo
Thác mộng
Núi thẳm
Rừng ngàn
Ước mộng đêm đêm nằm gối đá
Tay với trời mắt vời biển cả
Đem tâm cơ xây đắp sơn hà
Không là vương không là bá
Là con Lạc cháu Hồng
Đứng cõi Bắc bạt núi khai sông
Xây thành đắp lũy
Dựng Tổ quốc nghìn năm
Mở nước có Hùng Vương
Vực nước có Trưng Triệu
Ngô
Đinh
Lê
Lý
Trần
Lê
Nguyễn
Có Ngô Quyền Lê Lợi
Có Hưng Đạo Quang Trung
Đánh quân Tàu vỡ mật bay hồn
Thục Hán hay Tống Đường
Nguyên
Minh
Hay Mãn Thanh
Ôi những triều đại oai hùng
Hàng hàng
Lớp lớp
Đem đại nghĩa thắng hung tàn
Lấy chí nhân thay cường bạo
Uy danh lừng lẫy
Trấn Bắc
Bình Nam
Nối nước non một dải
Nằm thênh thang thoai thoải bờ đại dương dài vạn dặm
Trường Sơn làm lưng tựa
Hướng về Nam
Xưa là Hồng Lĩnh
Nay là Trường Sơn
Trường Sơn là linh hồn
Là mắt soi viễn vọng
Ngó ra Bắc sóng sông Hồng cuồn cuộn
Nhìn miền Trung yểu điệu dáng Sông Hương
Vọng về Nam Dòng Cửu Long chín đầu rồng hùng vĩ
Ôi nước non cẩm tú
Trường Sơn ơi
Trường Sơn
Gánh một gánh giang san
ba cửa mở
Dân một lòng giữ nước
bốn cõi trời yên
Anh thấy Trường Sơn trong mắt em
Trường Sơn sương dựng khói xây thành
Gió bình minh gợn sóng
áo rừng xanh
Đêm tối muôn ánh sao trời vương tóc trắng
Tự nghìn năm
Đất trời như gặp trên đỉnh non
Hẹn với càn khôn
Xoay dần nhật nguyệt
Chân cứng đá mềm
Lối mòn thẳm thẳm
Vách dựng cheo leo
Rừng cây xô xát
Trăm suối ngàn đèo
Chi chít
Cầm thú chim muông
Một khoảnh rừng một tấc đất
Là của cải của muôn dân trăm họ
Nào phải đâu riêng của giặc Hồ.
Chúng dấy lên như côn trùng
Hay san sát từng bày như loài khỉ lửa
răng nhô mông đỏ
Xẻ núi lấp đường
Qua khe qua suối
Qua trảng
Qua truông
Đuốc đốt sáng rừng
đẵn cây phá núi
Lập con đường mòn thông suốt
Hết Trường Sơn Tây,
Lại Trường Sơn Đông
Đường Mòn Hồ Chí Minh
Cho quân rợ Cộng trẩy vào Nam
Cho máu lệ ngập tràn như huyết dụ
Cho xương trắng như vôi nung
Ngất trời lửa đỏ
Khe Sanh thành biển khói
Huế thành đô oán hận ngộp trời
Đập đầu con nhỏ
Siết cổ người già
Giết
Phụ nữ cũng không tha
Tráng niên trói từng chum chôn sống
Máu lê thành nội.
Giết người không một tiếng nói
Tội ác tày trời
Oan khiên nhụa đất
Trời ơi dân trăm họ có làm chi nên tội
Hỡi Hồ Chí Minh
Hỡi loài quỷ đỏ
Rừng Trường Sơn bao nhiêu lá
Là bấy nhiêu tội ác bây bày ra
Trời sẽ không dung đất cũng không tha
Mưa Trường Sơn không dội sạch
Nước Biển Đông không tẩy hết
Khí thiêng đất trời này bây giết chết từ lâu
Từ mùa Thu một-chín-bốn-mươi-lăm
Anh thấy Trường Sơn trong mắt em
Trường Sơn máu chảy đá đau lòng
Từ Pleime Ban Hét
Từ Đạc-lắc Kon-Tum
Từ Đường 7 núi rừng
Bây bắn người bằng súng
Bây đập người bằng cây
Máu đào loang Phú Bổn
Thây người ngập sông Ba
Trường Sơn ơi
Trường Sơn
Em chưa về Phú Yên
Anh thành người tội phạm
Chúng đã chiếm miền Nam
Cơ đồ này đổ nát
Anh hùng đành tuẫn tiết.
Công bộc chịu lưu dày
Quân tử cũng xa ba
Hiền nhân bôn viễn xứ
Chúng bay đã làm chủ
Sao đày đọa con đen
Sao đầu độc con đỏ.
Chủ nghĩa gì
Cộng sản
Đói thiếu ăn
Đau thiếu thuốc
Người già
Trẻ thơ
đói khát
Bới rác tìm cơm
Đường phố ngác ngơ hành khất
Trai làm phu nô lệ
Gái bán thân xứ người
Bây ngồi trên ngồi trốc
Tham tàn
Bóc lột
Lãnh tụ nhe nanh
Dân trắng mắt
Nhìn nhà tan
Nước mất
Từng mảnh đất
Bây đêm dâng ngày bán
Mất Ải Nam Quan
Bản Giốc
Mất Hạ Long Trường Sa
Mất Vinh cho Formosa
Biển chết
Mất Trường Sơn cho Bốc-xít
Gỗ rừng cây quý tuyệt
Muông thú đã vắng tanh
Mất Đà Nẵng Nha Trang
Mất Bình Dương Vũng Tàu
Trời đất dựng thành sầu
Ôi còn đâu
Còn đâu
Ôi Hà Nội
Huế
Sài Gòn
Ôi Trường Sơn
TrườngSơn
Đã chết
Mắt em vương lệ đào
khép chặt
Anh còn gì nữa đâu
Anh còn gì nữa đâu
Hỡi tổ quốc núi sông
Xin khôi phục khí thiêng
Hỡi tổ tiên anh hùng
Hãy giúp giống Lạc Hồng
Giữ cho còn
Tiếngnói
Để tương lai Việt Nam
biết cười và biết khóc
Viết thành thơ thành sách
Cho đầy trang sử
Oai hùng và bất khuất
Của những nghìn năm xưa
Trường Sơn ơi Trường Sơn
Còn hay mất
Mà mắt em nhắm chặt
Anh đau lòng
Anh đau lòng lắm Việt Nam ơi!
VĂN NGUYÊN DƯƠNG
Xuân Mậu Tuất 2018
I SEE THE TRUONG SON
RANGE IN YOUR EYES
The Truong Son Range amplified with sacred mountains and hills
Steep slopes up millenniums
Heaven and Earth turn south
Ten thousand miles of the vast realm
Hanging streams
Dream falls
Abrupt sierras
Thousand forests
Night dreams of lying on stone pillows
Hands touching heaven and eyes longing for open seas
Offering the heart to build the vast nation
Not being king and not being lord
Descendants of the brave Lac
and of legendary Hong Bang
Standing in the North over mountains and rivers
Building city ramparts
Founding the fatherland millenniums of years under the Hung dynasty
Rescuing the country by Trung Trieu
Ngo
Dinh
Le
Ly
Tran
Le
Nguyen
While Ngo Quyen, Le Loi, Hung Dao, and Quang Trung destroyed Chinese
troops of Shu Han, Song Tang Yuanming, or Manchuria
Oh! majestic dynasties
By generations and through periods
Raised good cause to alter brutality
Used philanthropy to overcome violence
While with glorious prestige
Fortified the north domain
And pacified the south realm
Connected into a long strip
Lying on a vast shore of a thousand miles long
The Truong Son Range became the country’s backbone
Facing the South
Once known as the Hong Ling Range
Now, the Truong Son Range is the soul
The far sight to infinitude
Toward North to billowing Red River waves
Toward the Center for the beautiful Perfume River
And to the South for the Mekong River with nine majestic dragon heads
Oh! The Beautiful Land
Where the Truong Son Range held the country
through three wide-open directions
For its people unifying their hearts to keep the nation in immense peace
I see the Truong Son Range in your eyes
Erecting a belt of mist around close cities
and waving dawn wind to ripple green forest silk clothes
At night, all the stars wept their immemorial white hair
for the sky to meet on the top of the mountain range
Asking heaven and earth
To turn gradually near the moon
Our legs are hard
For the rocks to be soft
Deep trails stretch out
Cliffs lean down
Forests clash wide
Hundred streams and thousands of passes
Webb into maze
With wild beasts and birds in
Each inch of forest, each foot of ground
Is the wealth of all the people
not solely belonging to Brigand Ho
His comrades rose like insects
Or bonded like fire monkeys
with teeth protruding and red ass
They cut mountains to fill roads
Through ravines through streams
Burning forests destroying hills
Making a worn-out trail on the Truong Son range
from east to west
Hence, the Ho Chi Minh trail opened the way
for the communist barbarians to intrude on South
Causing people to hemorrhage blood and tears
Amassing bones baked to lime under a sky of red fire
Khe Sanh into a sea of smoke
Hue into a city of suffocating resentment
Smashing small children’s heads
Strangling elders
Killing Women
Tying Men in jars to be buried alive
While the Inner City was tainted with blood.
Murdering without a word
Evil crimes culminating in the sky
Gross injustice on earth
Among ordinary citizens without wrongdoing
Oh! Ho Chi Minh, Oh! red devils
Your crimes were falling like leaves from Truong Son Forests
Heaven and earth will not pardon nor tolerate them
Rains from Truong Son will not clean their atrocities
Waves from the East Ocean will not cleanse them
You yet annihilated the sacred cosmos
From the Autumn of 1945
I see the Truong Son Range in your eyes
Bleeding to break the stone heart
From Pleime under siege
From Dak Lak Kontum
From National Route 7 to forests and mountains
You shot people with guns
You hit people with sticks
Blood-tinted Phu Bon
Corpses immersed in the Song Ba river
Oh! Truong Son, Truong Son
You have not returned to Phu Yen
I became a criminal
They have taken over the South
The Regime fell apart
Heroes held to death
Public servants in exile
Gentlemen in isolation
Sages fleeing overseas
You are yet the Masters
You persecute innocent people
You poison them
What kind of communism
With hunger and lack of food
Pain lacking medicine
Senior citizens and hungry children scavenging for food
Beggars bewildering in the streets
Boys being work slaves
Girls sold overseas
You sit on the summit
Cruel and exploiting
Your menacing leadership
Makes people disillusioned
Home destroyed
Nation losing its territories
Offered by night, sold by day
Losing South Gate and Ban Gioc
Losing Ha Long Bay and Spratly Islands
Losing Vinh City to Formosa
With the Dead Sea
Losing Truong Son Range to Bauxite Invasion
Precious tree forests stamped out
Wild animals extinguished
Losing Da Nang losing Nha Trang
Losing Binh Duong losing Vung Tau
Heaven and earth, now erected in melancholic ramparts
Oh! Where are you now
Hanoi
Hue
Saigon
Oh! Truong Son Range, hence to death
Your eyes are full of peach tears
I don’t have anything else
I don’t have anything else
Oh! Fatherland, mountains, and rivers
Please restore the sacred qi
Oh! Heroic ancestors
Help the Lac Hong breed
Keep the voice
Let the future of Vietnam
Know how to laugh and cry
Through poetry through books
Full length of history
Majestic and indomitable
Of millennials old
Oh! Truong Son Truong Son
Are you still alive or lost
Since your eyes are closed
I hurt
I hurt so much
Oh! Vietnam.
LUU NGUYEN DAT
Translation, Fall 2023
